वैज्ञानिकको नयाँ अध्ययन, अब राति आकाशमा पनि विज्ञापन !काठमाडौं । कास आकाशमा चम्किरहेका तारालाई टोलाउँदै उनीहरूसँग कुरा गर्न पाएको भए ? यस्तो सोच तपाईँ हामी धेरैलाई आएको हुनसक्छ । यदि तपाईँको सपना पनि यस्तै केही हो भने छिट्टै नै पूरा हुनसक्छ । त्यसका लागि स्पेस एडभर्टाइजिङ (आकाशीय विज्ञापन) को अध्ययन हुँदै छ ।

स्कोल्कोभो इन्स्टिच्युट अफ साइन्स एण्ड टेक्नोलोजी, मस्काे इन्स्टिच्युट अफ फिजिक्स एण्ड टेक्नोलोजी र स्पेस सेन्टरका खोजकर्ताले स्पेस एड्भर्टाइजिङको सम्भाव्यताबारे अध्ययन गरिरहेका छन् । यो एउटा अवास्तविक विचार जस्तो देखिए पनि स्पेस एड्भर्टाइजिङले व्यावसायिक प्रयोजनका लागि प्रचुर सम्भावना बोकेको उनीहरूको निष्कर्ष छ ।

स्पेस एडभर्टाइजिङको विचार एउटा त्यस्तो विचार हो, जहाँ विज्ञापन सामग्री कम्प्लेक्स स्याटलाइट नेटवर्कको वरपर घुम्छ । जसले पिक्सेल तस्वीरलाई परावर्तित गरी तस्वीरका रूपमा प्रस्तुत गर्छ । र त्यसलाई जमिनबाट हेर्न सकिन्छ । पृथ्वीबाट उक्त विज्ञापन लाखौँ चम्किला ताराहरूको संयोजन जस्तो देखिने छ ।

यसमा विशेषगरी विज्ञापनदाताले आफ्नो उत्पादनको विज्ञापन कसरी गर्छन् भन्ने कुरा पनि जोडिन्छ । जस्तै केहीले लोगो मात्र देखाउन खोजिरहेका हुन्छन् भने केहीले पूरै उत्पादनको तस्वीर ।

प्रविधि क्षेत्रका थुप्रै स्टार्टअपहरू यो परियोजनाका लागि इच्छुक छन् । किनभने यसका लागि थुप्रै पूर्वाधारको आवश्यकता पर्छ ।

अन्तरिक्षमा बनाउनुपर्ने यस्ता पूर्वाधारको खर्च पनि धेरै हुन्छ ।

शामिल बिक्टिमिरोवले गरेको अध्ययनमा आधारित विस्तृत विश्लेषणमा यसको सम्भाव्यता धेरै रहेको बताइएको छ । उक्त विश्लेषणमा इन्धन लागत, उपभोक्ताको सङ्ख्या, विद्यमान विज्ञापन लागतजस्ता विषय समेटिएको छ ।

त्यही विषयको आधारमा यो परियोजनाका लागि ६५ मिलियन डलर (करिब ८ अर्ब ६३ करोड रुपैयाँ) लाग्ने निष्कर्ष निकालिएको छ ।

बिक्टिमिरोवको टिमले यसअघि क्युबस्याट नामक मिनियचर स्याटलाइट प्रयोग भएको स्पेस एड्भरटाइजिङको प्रस्ताव ल्याएको थियो । उक्त टिमले यसलाई व्यवसायिक तवरबाट अघि बढाउने सोच बनाएका थिए ।

‘हामीले ५० वा त्यसभन्दा बढी साना स्याटलाइटमा आधारित स्पेस एड्भरटाइजिङ आर्थिक रूपले पनि व्यवहारिक भएको देखाएका थियौँ । यसमा मुख्य चिन्ताको विषय भनेको समग्र मिसन अवधि र स्याटलाइटको फुटप्रिन्ट क्षेत्रलाई अधिकतम बनाउनु हो । आकासको तस्बिरका रूपमा उक्त विज्ञापन देखिन्छ,’ आफ्नो परियोजनालाई व्याख्या गर्दै बिक्टिमिरोवले भने ।

यसपछि के हुन्छ ?

यो विचार विशेषगरी रातको समयमा आकाशलाई विज्ञापनद्वारा उज्यालो पार्ने हो । केही मानिसहरूले यसबाट हुने सम्भावित लाइट पोलुसनको चर्चा पनि गरेका छन् । यसो त बिक्टिमिरोवको टिमले यसरी विज्ञापन गर्दा त्यसको प्रकाश पृथ्वीमा नपर्ने बताएको छ ।

जसरी ताराको प्रकाशले पृथ्वीमा कुनै प्रभाव पार्दैन त्यस्तै उक्त विज्ञापनले पनि लाइट पोलुसन नगर्ने उनीहरूको भनाइ छ । यो परियोजना सम्भव हुन विभिन्न प्रक्रिया बाँकी नै छन् । यसमा राम्रो सम्भावना भएकाले चाँडै नै व्यवहारिक रूपमा आउने अपेक्षा गरिएको छ ।-tekpana